Hematokryt to wskaźnik, który odgrywa kluczową rolę w diagnostyce i monitorowaniu stanu zdrowia. Jest to procentowa wartość czerwonych krwinek (erytrocytów) w całkowitej objętości krwi. Pozwala ocenić, czy w organizmie nie dochodzi do anemii lub poliglobulii. Jego prawidłowe wartości różnią się w zależności od płci i wieku pacjenta. Zbyt niski lub zbyt wysoki poziom może wskazywać na różne problemy zdrowotne.
Co to jest hematokryt i jak jest mierzony?
Hematokryt to ważny parametr krwi. Oznacza on procentową zawartość czerwonych krwinek w objętości krwi. Jego pomiar odbywa się przez odwirowanie próbki krwi. W ten sposób oddziela się czerwone krwinki od osocza. Wskaźnik ten jest kluczowy w diagnozowaniu anemii i innych stanów. Pomaga również ocenić stopień nawodnienia organizmu.
Mierzenie hematokrytu jest proste i szybkie. Wykorzystuje się do tego specjalne urządzenia – wirówki. Próbka krwi umieszczana jest w specjalnej rurce, która jest następnie odwirowywana. Po odwirowaniu czerwone krwinki osadzają się na dnie, a osocze pozostaje na wierzchu. Stosunek wysokości warstwy erytrocytów do całkowitej wysokości kolumny krwi daje procent hematokrytu.
Prawidłowy poziom hematokrytu jest różny dla kobiet i mężczyzn. Dla mężczyzn wynosi on zwykle od 41% do 50%, a dla kobiet od 36% do 44%. Różnice te wynikają z fizjologicznych różnic między płciami. Wartości te mogą się różnić w zależności od metody pomiaru i konkretnego laboratorium.
Znaczenie hematokrytu w diagnostyce
Hematokryt odgrywa kluczową rolę w diagnostyce medycznej. Jego wartości mogą wskazywać na różne stany zdrowotne. Niski poziom hematokrytu może sygnalizować anemię. Jest to stan, w którym czerwonych krwinek jest za mało, by dostarczać wystarczającą ilość tlenu do tkanek. Anemia może mieć wiele przyczyn, w tym niedobory żywieniowe, przewlekłe choroby czy krwawienia.
Z drugiej strony, zbyt wysoki poziom hematokrytu może wskazywać na poliglobulię. Jest to stan, w którym erytrocytów jest zbyt wiele. Może to prowadzić do zagęszczenia krwi i zwiększać ryzyko zakrzepów. Poliglobulia może być wynikiem chorób, takich jak pierwotna czerwienica, ale też może występować u osób palących papierosy lub przebywających na dużych wysokościach.
Oprócz anemii i poliglobulii, zmiany w poziomie hematokrytu mogą wskazywać na problemy z nawodnieniem. Dehydratacja może prowadzić do wzrostu hematokrytu, podczas gdy nadmierna retencja płynów może powodować jego spadek. Dlatego interpretacja tego wskaźnika wymaga uwzględnienia wielu czynników, w tym historii medycznej pacjenta i innych wyników badań.
Autor: Ewa Domagalska
